Momenteel hebben al 160 medewerkers van stellingbouwers één of meer van de drie types certificaten – hulpmonteur, monteur en chef-monteur – op zak. "Voor de organisatie van deze Belgische certificaten sloegen wij de handen in elkaar met Constructiv en de vakbonden," licht Patrick Noë toe, directeur van de Cluster Complementaire Bedrijven binnen de Confederatie Bouw. "Een van de segmenten van onze cluster is de Vereniging van Stellingbouw Bedrijven België (VSBB). Een veilige werkwijze bij het monteren en demonteren van stellingen is één van de prioriteiten van deze vereniging. Het certificaat vormt een objectieve bevestiging dat de drager ervan hiervoor over de nodige kennis en vaardigheden beschikt."
Petrochemie
Hoewel VSBB deel uitmaakt van de Confederatie Bouw, ligt het actieterrein van de meeste leden vooral in de petrochemie. "Het Antwerpse havengebied is na Houston (Texas) de grootste petrochemische cluster ter wereld. Op het vlak van veiligheid is de petrochemie – om evidente reden –de meest vooruitstrevende sectoren, nog voor de bouw zelf. De eerste vragen naar een certificatie voor steigerbouwers kwam dan ook vanuit de petrochemie. Vandaag eist bijvoorbeeld BASF is zijn aanbestedingen voor stellingbouw dat minstens 90% van de medewerkers die de kandidaat-contractant inzet een certificaat hebben behaald."
In Nederland, eveneens een land met veel petrochemische industrie, bestond er al zo'n certificaat. "Het certificaat is er zelfs wettelijk verplicht. Belgische ondernemingen die in Nederland willen werken zijn – voorlopig – dan ook verplicht hun medewerkers het Nederlandse certificaat te doen behalen," aldus Noë. "Wij zijn volop in overleg met onze Nederlandse tegenhangers, met de bedoeling het Belgische certificaat ook in Nederland te doen erkennen. Een gelijkaardige regeling in België lijkt dan ook zinvol. Bovendien verwachten dat het bezit van een certificaat ook in andere landen een meerwaarde kan opleveren."
Voor er sprake was van een certificatie voor stellingbouwers bestond in België al de Code van Goede Praktijk Stellingbouw. "Die was zelfs herschreven op basis van de verzuchtingen van de petrochemie. Verder hadden we al de wetgeving inzake werken op hoogte en de 'berekeningsnota' van een stelling."
Opleiding en examens
De VVSB en Constructiv zetten samen de organisatie van de theoretische en praktische examens op poten. "We organiseerden ook samen de opleidingstrajecten als voorbereiding op deze examens. In principe kan je ook zonder deze opleiding aan de examens deelnemen, maar in de praktijk is dit alleen voor mensen met jarenlange operationele ervaring in de stellingbouw haalbaar."
Allerlei bestaande opleidingsorganisaties bieden eveneens een cursus stellingbouw aan. "Dat klopt, maar die opleidingen zijn erg elementair. Wij mikken op een hoger niveau. We handhaven daarbij onze traditie om dit niet op het niveau van een individueel bouwbedrijf te organiseren, maar als sectororganisatie. Dan hebben we ook meer impact bij de onderhandelingen over de wettelijke aanvaarding of de vermoedelijk toekomstige verplichting ervan. Het vergemakkelijkt ook toekomstige besprekingen met de verzekeraar, over de hoogte van de bijdragen. Want dankzij de opleiding en het certificaten daalt het aantal ongevallen."
De opleidingen en examens vinden als sinds 2018 plaats. Totnogtoe werden ze steevast op de campus van de Confederatie in Geel georganiseerd. "Wanneer onze huidige sensibileringscampagne leidt tot meer inschrijvingen, kunnen we de opleidingen ook elders in het land organiseren. Dat maakt ze voor meer mensen comfortabel toegankelijk.
Keuze
"De bouwbedrijven bepalen zelf welke medewerkers ze voor welk certificatieniveau inschrijven. Zij kunnen immers het best inschatten wij klaar is voor welk niveau of aan welke opleiding moet deelnemen. Een medewerker die al sinds mensenheugenis meedraait en leidinggeeft bij de uitvoering van de werken zal normaal niet gaan voor hulmonteur. Anderzijds zijn de examens zijn zo opgesteld dat je om te slagen voor de proeven voor inspecteur stellingbouw je moet kunnen terugvallen op flink wat jaren praktische ervaring."
Waarborgcommissie
De objectiviteit van de certificatieprocedure wordt gewaarborgd door een Waarborgcommissie. "Daarin zijn naast de sociale partners ook de overheid en de opdrachtgevers vertegenwoordigd, zoals veiligheidscoördinatoren uit de petrochemie. De commissieleden leggen de eindtermen vast, stellen de vragen en de praktische oefeningen samen en houden in de brede zin toezicht op de uitreiking van de certificaten," onderstreept Patrick Noë. "Toen we alles nog op punt moesten stellen kwam de commissie meer samen, maar tegenwoordig beperken de zittingen zich tot twee à drie keer per jaar, onder voorzitterschap van Constructiv. Overigens mogen andere stakeholders zich gerust aansluiten. Zo zijn momenteel nog niet alle vakbonden afzonderlijk vertegenwoordigd."
